24-25 Haziran tarihlerinde Hollanda’nın Lahey kentinde düzenlenecek NATO Zirvesi, Avrupa güvenliği ve savunma politikaları açısından özel bir öneme sahip olacak. Zirvenin en dikkat çekici gelişmelerinden biri ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump arasında gerçekleşmesi beklenen yüz yüze görüşme olacak. Bu görüşme, Trump’ın 20 Ocak’ta göreve başlamasının ardından liderler düzeyinde yapılacak ilk fiziksel temas olma özelliğini taşıyor.
F-35 ve CAATSA Gündemde
Zirvede Erdoğan ile Trump arasında yapılacak görüşmenin temel gündemini savunma sanayii oluşturacak. Türkiye’nin F-35 programına yeniden katılımı, CAATSA yaptırımlarının kaldırılması ve F-16 savaş uçaklarının tedarik sürecindeki belirsizliklerin giderilmesi öne çıkan başlıklar arasında yer alıyor. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, geçtiğimiz haftalarda ABD’nin CAATSA yaptırımları konusunda hukuki bir çalışma yürüttüğünü açıklamıştı.
NATO Zirvesi’nin Ana Gündemi
Lahey’de yapılacak NATO Zirvesi, 32 müttefik ülkenin liderlerini bir araya getirecek. Zirvenin ana gündem maddeleri arasında savunma harcamalarının artırılması, gayri safi yurt içi hasılanın (GSYH) yüzde 5’ine kadar savunma yatırımı yapılması ve savunma sanayiinde iş birliğinin genişletilmesi yer alacak. Bu çerçevede Türkiye’nin Avrupa güvenliğine olan katkısı da yeniden değerlendirilecek.
Hazırlık Toplantıları Antalya ve Brüksel’de Yapıldı
Zirve öncesi gerçekleştirilen iki önemli toplantı, zirve gündeminin şekillenmesinde rol oynadı. 14-15 Mayıs tarihlerinde Antalya’da düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları Gayriresmi Toplantısı’nda Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, AB üyesi olmayan müttefiklerin Avrupa savunma politikalarına dahil edilmesi gerektiğini vurguladı. 4-5 Haziran tarihlerinde Brüksel’de gerçekleşen NATO Savunma Bakanları Toplantısı’nda ise Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, savunma harcamalarının önündeki kısıtlamaların kaldırılması çağrısında bulundu.
İkili Görüşmelerde Yoğun Trafik
Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Zirvesi kapsamında yalnızca Trump’la değil, birçok liderle ikili görüşmelerde bulunacak. Bu görüşmelerin ana eksenini savunma iş birlikleri, ticari ilişkiler ve bölgesel krizlerdeki ortak politikalar oluşturacak. Erdoğan ile Trump daha önce 16 Mart ve 5 Mayıs tarihlerinde iki telefon görüşmesi gerçekleştirmişti. Ayrıca 14 Mayıs’ta Riyad’da düzenlenen bir toplantıya da çevrimiçi katılım sağlamışlardı.
Avrupa Güvenliğinde Türkiye’nin Rolü
Türkiye, Avrupa güvenliğinde etkin bir rol oynamaya devam ediyor. NATO çerçevesinde savunma yatırımlarını artırmaya yönelik yapılan çağrılarda Türkiye’nin özellikle son dönemdeki askeri ve diplomatik hamleleri dikkat çekiyor. AB üyesi olmamasına rağmen Türkiye’nin Avrupa güvenliğindeki ağırlığı, NATO’nun geleceğine dair kararlarda belirleyici olabilir.
Yeni Dönemin Başlangıcı mı?
Erdoğan-Trump görüşmesi, ikili ilişkilerde yeni bir dönemin kapısını aralayabilir. CAATSA yaptırımlarının kaldırılması ve Türkiye’nin F-35 programına dönüşü gibi kritik adımların atılması halinde, uzun süredir gergin olan Türk-Amerikan ilişkilerinde önemli bir yumuşama yaşanabilir. Bu gelişmeler yalnızca Türkiye için değil, NATO ittifakı için de stratejik bir dönüm noktası olabilir.